Groep B Streptokokken, GBS, een onbelangrijke bacterie groep, die tijdens de bevalling ineens heel belangrijk kan worden. Jij wordt er niet ziek van, maar je kindje kan doodziek worden, vanaf het moment dat je vliezen zijn gebroken. In Nederland wordt er niet standaard gescreend tijdens de zwangerschap. Toch draagt 1 op de 5 vrouwen de bacterie bij zich. De diagnose komt vaak uit de lucht vallen, jij hebt immers vaak zelf geen klachten. 

Wat is de GBS bacterie

De GBS bacteriën komen voor darmen, vagina of rond de baarmoedermond. Voor de moeder heeft dit vaak geen gevolgen. Soms kan de bacterie een blaasontsteking, een nierbekkenontsteking of een baarmoederontsteking na de bevalling veroorzaken. Ook kan de moeder koorts krijgen tijdens de bevalling of kraamperiode en kunnen er wondinfecties ontstaan, bijvoorbeeld na een keizersnede. 

Tijdens de bevalling, zodra de vliezen zijn gebroken, kan de bacterie ook het kindje besmetten. Dit gebeurd in 50% van de gevallen, waarin de moeder drager is van de bacterie. Wordt het kindje alleen besmet op de huid of de slijmvliezen dan is er nog niets aan de hand. Dringt de bacterie het lichaam binnen, dan kan het kindje hier heel ziek van worden. 

Gevolgen van de GBS bacterie voor de baby

Ongeveer 1 op de 1000 kindjes, van moeders met de GBS-bacterie, worden ziek na de geboorte. Dit uit zich meestal in koorts, ademhalings- en voedingsproblemen. Kindjes hebben koorts of een ondertemperatuur, een snelle of kreunende ademhaling, een afwijkende kleur en kunnen spugen na een voeding of niet willen drinken. De symptomen ontstaan meestal in de eerste dag na de bevalling, maar kunnen ook later pas naar voren komen. 

Ondanks dat een besmetting relatief makkelijk te behandelen is kan de bacterie in ernstige gevallen leiden tot een longontsteking, bloedinfectie of hersenvliesontsteking. Ongeveer 1 op de 20 kindjes met een besmetting, waarbij de bacterie het lichaam binnendringt, overlijden aan de gevolgen. 

Een GBS besmetting kan op latere leeftijd ook gevolgen hebben. Zo kan een kindje blind of doof worden, epilepsie of spasticiteit ontwikkelen, verlammingsverschijnselen of een ontwikkelingsachterstand hebben. 

Groep B streptokokken zijn een bacterie groep om serieus te nemen!

Diagnose

In Nederland wordt er, in tegenstelling tot bijvoorbeeld België, niet standaard gescreend voor de GBS bacterie, tijdens de zwangerschap. Heb je koorts of een blaasontsteking of val je in de risicogroep? GBS wordt dan wel meegenomen in het onderzoeken. 

Het onderzoek bestaat uit een wattenstokje dat langs de schede en uitgang van de endeldarm wordt gehaald. Hier wordt een kweek van gemaakt, welke wordt onderzocht in een laboratorium. Enkele dagen later heb je de uitslag. 

Risicofactoren GBS bacterie

Sommige vrouwen worden wel op voorhand getest op de GBS bacterie, omdat hun kindje extra risico lopen op besmetting of op complicaties na een besmetting. In sommige gevallen is er geen tijd voor een onderzoek, omdat dit enkele dagen duurt. De moeder krijgt dan preventief antibiotica tijdens de bevalling.

Risicofactoren:

• Langdurig gebroken vliezen

• Dreigende vroeggeboorte

• Blaasontsteking tijdens de zwangerschap

• Koorts tijdens de zwangerschap of bevalling

• Een eerder kind dat de GBS-ziekte heeft gehad

Hoe wordt je kindje besmet met de GBS bacterie

Zodra je vliezen zijn gebroken, kan de bacterie via de vagina in het vruchtwater rondom je kindje terecht komen. Er is immers een open verbinding met de buitenwereld. Een besmetting kan ook plaatsvinden op het moment dat je kindje zich in het geboortekanaal bevindt. Vaak zitten de meeste bacteriën aan de buitenkant, rondom de vagina en de anus. Tijdens de uitdrijffase van de bevalling, persfase, is het risico op besmetting het grootst. 

Zijn je vliezen langdurig gebroken? Dan heeft de bacterie ook meer tijd om binnen te dringen bij je kindje. Dit verhoogd het risico op besmetting. 

Hoe wordt de GBS bacterie behandeld

De behandeling van GBS is vooral gericht op het voorkomen van een besmetting van het kindje. De bacterie is immers vooral gevaarlijk voor een pasgeborene.

Wanneer het bekend is dat de moeder een drager is van de bacterie en een risico loopt op besmetting, wordt er met de behandeling gestart tijdens de bevalling.

De behandeling bestaat uit een kuur met antibiotica, die door middel van een infuus, wordt toegediend tijdens de bevalling. Hiervoor moet je dus wel in het ziekenhuis bevallen. Soms kan dit met je eigen verloskundige, soms wordt je overgedragen aan verpleegkundige of gynaecoloog van het ziekenhuis. Dit is afhankelijk van het ziekenhuis waar je gaat bevallen. 

Behandeling GBS bij je kindje

Wordt je kindje na de geboorte ziek door de GBS bacterie, dan wordt dit ook behandeld met antibiotica. Vaak is een behandeling van 36-48 uur voldoende, in ernstige gevallen kan dit tot wel 3 weken duren. 

GBS en bevallen: de procedure

Zodra je weeën beginnen of je vliezen breken, neem je contact op met je verloskundige of je gynaecoloog. Het is belangrijk dat er op tijd gestart wordt met de antibiotica kuur. Aangezien alleen een afgemaakte kuur ook echt effect heeft. Een kuur duurt in dit geval 4 uur, bij voorkeur worden er minimaal 2 kuren van 4 uur gegeven. Duurt je bevalling langer dan krijg je nog een extra kuur, totdat je kindje geboren is. 

Na de bevalling blijf je 12-24 uur ter observatie in het ziekenhuis. Een kinderarts houdt je kindje goed in de gaten. In de dagen na de bevalling zullen je verloskundige en de kraamzorg ook extra alert zijn op symptomen. In de meeste gevallen uiten de symptomen zich in de eerste 24 uur, maar soms kan dit ook later zijn tot 3 maanden na de geboorte. Alertheid in de eerste maanden na de geboorte is daarom gewenst. 

Keuze maken

Loop je geen extra risico om je kindje te besmetten, dan heb je de keuze om wel of geen preventieve antibiotica te nemen. De kans is immers zeer klein dat je kindje besmet wordt. Het voordeel is dat je het risico op een besmetting van je kindje verkleint. Toch hebben antibiotica ook altijd nadelen. 

• Je kunt zelf een allergische reactie op de antibiotica krijgen. Vaak is dit niet ernstig en uit het zich bijvoorbeeld in jeuk of huiduitslag.

• Je baby krijgt ook antibiotica binnen, dit heeft invloed op de bacteriën in de darmen van je kindje. Het is niet duidelijk wat het effect op latere leeftijd is. 

• Je kunt niet meer thuis bevallen. Een infuus wordt alleen in het ziekenhuis gegeven. 

Bespreek je afwegingen met je partner en met je verloskundige en maak op basis hiervan een afweging. 

Een volgende bevalling na GBS

Je bent bekend als drager van de GBS bacterie en je bent weer zwanger, wat dan? 

Als je kindje niet besmet is geraakt en je loopt geen verhoogd risico, dan hoef je in principe niets te doen. Je kunt je wel laten testen rond de 36 weken zwangerschap. Op basis van de uitslag kun je kiezen voor een bevalling met of zonder antibiotica. 

Is je kindje wel ziek geworden na je bevalling, dan wordt geadviseerd om preventief antibiotica te nemen tijdens de bevalling.

Mijn ervaringen

Zelf ben ik met de GBS bacterie in aanraking gekomen tijdens mijn 2e zwangerschap. Ik was 31 weken zwanger, had koorts en werd voor onderzoek naar het ziekenhuis gestuurd. Daar kreeg ik allerlei onderzoeken, bloed en urine werden afgenomen en ik werd aan de ECG gelegd. Er werden geen afwijkingen gevonden. Na 3 uur werd ik naar huis gestuurd met een: het zal wel een virusinfectie (griep) zijn. Neem een paracetamol en lekker uitzieken. 

Een aantal dagen later werd ik gebeld, er was toch een bacterie gevonden, de GBS bacterie. Daar was ik waarschijnlijk niet ziek van geweest, maar je moet wel aan de antibiotica tijdens je bevalling en dus in het ziekenhuis bevallen, werd me medegedeeld. 

In overleg met mijn verloskundige heb ik een extra kweek laten nemen, rond de 36 weken zwangerschap. Helaas was deze ook positief. 

Na veel twijfelen, wikken en wegen, ben ik toch in het ziekenhuis bevallen met antibiotica. Iets waar ik heel erg tegenop zag. Ik wilde het natuurlijke proces van de bevalling zo min mogelijk doorbreken. Zelf heb ik vaak darmklachten en antibiotica maken dat vaak erger. Ik wist ook dat mijn bevalling waarschijnlijk te snel zou gaan, om een volledige kuur af te maken. Ik twijfelde dus ook over de werking van de kuur. 

De ziekenhuis bevalling is me enigszins meegevallen, al heb ik een positiever gevoel over mijn thuisbevalling. De antibioticakuur heb ik inderdaad niet afgemaakt, dit geeft mij vaak nog een dubbel gevoel. Ik heb niet het idee dat mijn zoontje hier iets aan over heeft gehouden. 

Wel ben ik heel blij met de goede nazorg. Dat gaf vertrouwen. De verloskundige was alert. Ook toen we 2 dagen later op de spoedeisende hulp zaten met een baby die een te hoge temperatuur bleef houden, werden we serieus genomen. De kinderarts die hem na geboorte had gezien, kwam ook nu weer meekijken. Uiteindelijk hebben we hem wat extra melk gegeven en had alles een goede afloop. Ik kon weer genieten van mijn kindje tijdens de kraamweek. 

Moeilijke keuzes

Soms kom je in je zwangerschap en het moederschap voor moeilijke keuzes te staan. Besef je dan dat er vaak geen goed of fout is. De afloop staat niet vast, alle overwegingen hebben voor- en nadelen. Laat je goed voorlichten, praat erover en volg uiteindelijk je gevoel. Twijfelen en onzeker zijn is heel normaal. Je weet immers nooit wat de uitkomst van je keuze zal zijn. Zoek steun en support en ga er volledig voor door de andere opties los te laten.