Misselijkheid tijdens de zwangerschap. Het is het bekendste symptoom en het blijft zeker niet altijd alleen bij ochtendmisselijkheid. Sommige vrouwen hebben alleen last van afkeer voor bepaalde voeding, anderen kunnen de hele dag boven de toilet blijven hangen of hebben ontzettende last van maagzuur. 

80% van de vrouwen heeft een vorm van zwangerschapsmisselijkheid, een klein percentage ontwikkeld een ernstige vorm: hyperemesis gravidarum.

Hoe komt het eigenlijk dat je misselijk bent tijdens je zwangerschap en wat kun je doen aan deze misselijkheid?  

Vanaf wanneer ontstaat zwangerschapsmisselijkheid 

Zwangerschapsmisselijkheid kan ontstaan vanaf het moment van conceptie. Voor veel vrouwen is dit het eerste teken van de zwangerschap. In eerste instantie kan dit daarom juist tot blijdschap leiden. Lang aanhoudende misselijkheid is echter vooral uitputtend. 

Rond de 9 weken is de misselijkheid meestal het hevigst. Bij de meeste vrouwen houdt het misselijk zijn aan tot ongeveer 14 weken zwangerschap, na 20 weken zwangerschap is 90% van de vrouwen de misselijkheid kwijt. Sommige vrouwen zijn alleen in de ochtend misselijk, anderen zijn de hele dag door. Soms uit het in een afkeer voor bepaalde voeding of een verandering van smaak, terwijl de ander helemaal geen voedsel binnen kan houden.

Wat is de oorzaak van misselijkheid tijdens de zwangerschap

De oorzaak van zwangerschapsmisselijkheid is niet geheel duidelijk. Waarschijnlijk spelen de zwangerschapshormonen een grote rol. Zo is het wel bekend dat vrouwen met een meer HCG in het bloed, bijvoorbeeld door een meerlingzwangerschap, vaker misselijk zijn en overgeven. 

Tijdens de eerste periode van je zwangerschap maak je ook meer oestrogeen en progesteron aan. Dit zijn de hormonen die ervoor moeten zorgen dat de zwangerschap intact blijft. Deze hormonen kunnen ook misselijkheid veroorzaken. 

De eerste periode van je zwangerschap ben je ontzettend vermoeid. Je kunt je niet voorstellen hoe dit voelt, als je niet zwanger bent geweest. Deze vermoeidheid draagt ook bij aan je misselijkheid. Eet je weinig door de misselijkheid, dan wordt de vermoeidheid weer erger. Op deze manier houdt het elkaar in stand. 

Je bent gevoeliger voor geuren tijdens je zwangerschap, veroorzaakt door de snelle stijging van het hormoon oestrogeen. Je kunt hierdoor een afkeer ontwikkelen voor voeding met een sterke geur en misselijk worden alleen al bij het zien van eten. 

Andere factoren die het risico op zwangerschapsmisselijkheid vergroten zijn:

• Erfelijkheid (je zus of moeder had veel last van misselijkheid tijdens de zwangerschap

• Misselijkheid tijdens een eerdere zwangerschap 

• Een zwangerschap op jonge leeftijd

• Je had voor de zwangerschap last van migraine

• Tijdens het gebruik van de pil was je misselijk

• Overgewicht

• Stress

Wat zijn de gevolgen van zwangerschapsmisselijkheid

In het eerste trimester van je zwangerschap is de misselijkheid vaak het hevigst. Later in je zwangerschap kan dit echter wel weer terugkomen. Je spijsvertering vertraagd, je baarmoeder drukt op je maag en je maagklep werkt minder goed. Vooral maagzuur kan in het 3e trimester weer gaan opspelen. 

Misselijkheid en maagzuur zelf kunnen geen kwaad, niet voor jou en niet voor je baby. Ben je echter heel veel aan het spugen, dan is er een kans op uitdroging. Dit kan wel een negatief effect hebben. Check hiervoor de volgende symptomen:

• Je plast 3x of minder per dag

• Je urine is donker

• Je hebt moeite met nadenken en bent verward

• Je valt af

• Je hebt veel dorst

• Sterk ruikende adem (aceton) of urine

• Huidplooi blijft staan tussen je duim en wijsvinger als je een stukje huid oppakt. 

Het is heel belangrijk om in deze periode van je zwangerschap gezond te eten, maar soms lukt dit gewoon echt niet. Als je erg misselijk bent en veel moet spugen, is alle voeding die je wel binnen kunt houden meegenomen om uitdroging en nog meer misselijkheid te voorkomen. Dit is niet erg, zolang jij voldoende reserves hebt, krijgt je kindje de juiste voedingsstoffen. Ook als je de eerste maanden een paar kilo afvalt. Dit haal je later wel weer in. Wel komt er een moment dat jij een voedingstekort krijgt. Extra vitamines slikken kan zorgen dat je een tekort voorblijft. 

Wat kun je doen tegen misselijkheid tijdens je zwangerschap

• Probeer allereerst te blijven eten en drinken. Kleine beetjes gedurende de dag. De misselijkheid wordt erger als je maag leeg blijft. Je wordt dan nog vermoeider dan dat je al was en dit versterkt de misselijkheid. 

• Vermijd vette en sterk gekruide voeding en voeding welke zwaar op de maag ligt, bijv. kool. Je maag moet harder werken om dit te verteren, wat zorgt voor meer misselijkheid. 

• Neem een cracker mee naar de slaapkamer. Zo kun je in de ochtend alvast iets eten voordat je opstaat. Na het eten van de cracker kun je het beste nog even blijven liggen, zodat je lichaam de voeding kan opnemen en je energie geeft om de dag te starten. 

• Drink regelmatig en kleine beetjes, vooral tussen de maaltijden in. Je maag voelt dan niet te vol aan en je behoudt makkelijker je eetlust. 

• Drink geen of weinig koffie en geen alcohol (natuurlijk)

• Drink na een maaltijd een beetje koolzuurhoudend water

• Gember kan helpen de misselijkheid te verlichten. Maak bijvoorbeeld thee van verse gember.

• Neem multivitaminen speciaal voor zwangere vrouwen, met niet teveel ijzer, dit maakt de misselijkheid weer erger. Neem deze wel nadat je hebt gegeten en vooral niet op een nuchtere maag. 

• Ben je misselijk in het 3e trimester. Je maag is nu kleiner doordat je kindje deze ruimte ingepikt heeft. Eet vaker kleinere beetjes, zodat je maag niet te vol wordt. Dit helpt ook bij maagzuur. 

• Het is niet bewezen, maar het kan ook geen kwaad om te proberen. Het slikken van extra vitamine B6 helpt bij veel vrouwen tegen de misselijkheid. Probeer dit wel minimaal 2 weken voordat je het effect merkt. 

Hyperemesis gravidarum of ernstige zwangerschapsmisselijkheid

Soms is dit allemaal niet genoeg en blijf je heel je zwangerschap misselijk en aan het braken. Uitdroging en een voedingstekort vormen dan een risico. In overleg met je verloskundige, huisarts of gynaecoloog kun je medicatie nemen tegen de misselijkheid. 

Als dit niet voldoende helpt kan het tekort en de uitdroging zo ernstig worden dat je in het ziekenhuis opgenomen moet worden. Je krijgt dan een infuus om de tekorten aan te vullen. Soms is een dagopname voldoende, in ernstige gevallen wordt je langer opgenomen. 

De oorzaak van hyperemesis gravidarum is niet helemaal duidelijk. De toename van de hormonen HCG en oestrogeen lijken een rol te spelen. Ongezonde voeding voor je zwangerschap, waardoor je al start met een voedingsstoffen tekort, lijkt een oorzaak te kunnen zijn, net als een bacterie in je maag. 

Daarnaast lijken stress en negatieve gevoelens de misselijkheid te kunnen versterken, doordat ook dit een invloed heeft op je hormoonhuishouding. 

Zwanger en niet misselijk?

Ongeveer 20% van de vrouwen is niet misselijk tijdens de zwangerschap. Dit kan helemaal geen kwaad, de meeste van deze zwangerschappen verlopen verder prima. 

Toch wordt er gezegd dat een zwangerschap zonder misselijkheid, vaker uitloopt in een miskraam. Daar zit er wel een kern van waarheid in. Vaak is de hormoonspiegel aan het begin van een zwangerschap lager als deze gaat eindigen in een miskraam. Minder HCG en oestrogeen, zou hierbij kunnen betekenen dat je ook minder misselijk bent. 

Maak je vooral niet druk als je niet of minder misselijk bent. Geniet vooral van het feit dat je zwanger bent! 

Gezond zwanger

Zoals je hebt kunnen lezen spelen stress, gezonde voeding, vermoeidheid en depressieve gevoelens een rol bij de ernst van zwangerschapsmisselijkheid. Een positieve groei mindset en goed zorgen voor jezelf voorkomen geen zwangerschapsmisselijkheid, maar kunnen het wel draaglijker maken. Beweeg voldoende, eet gezond en neem voldoende rust door te ontspannen en te slapen. Daarnaast helpen mindfulness en zelfcompassie om beter om te gaan met stress. Zo vind jij een goede balans, bepaald de misselijkheid veel minder hoe jouw dag eruit ziet en kun jij meer genieten van het feit dat er een kindje in je buik groeit!