PCOS, ook wel polycysteus-ovarium syndroom, een syndroom waardoor zwanger worden een uitdaging kan zijn. Vrouwen met PCOS hebben immers minder vaak en soms helemaal geen eisprong. Niet ongesteld worden is hiervan het belangrijkste symptoom. Heel vervelend voor veel vrouwen (en hun partners) met een kinderwens. De oorzaak van PCOS is nog niet geheel duidelijk, al zijn de onderzoeken in volle gang. Wat wel duidelijk is, is dat jij invloed hebt op PCOS. 

Wat is PCOS?

Iedere maand ontstaan er op de eierstokken van een vrouw blaasjes, met daarin een eitje. Normaal gesproken zijn dit er enkele. Hiervan komt er één tot bloei, waarna deze knapt en het eitje vrij laat. Af en toe komen er meerdere eitjes vrij, hierdoor kan een twee-eiige tweeling ontstaan. Het vrijkomen van het eitje is de eisprong. 

Bij vrouwen met PCOS ontstaan er veel meer blaasjes, doordat de eierstokken te veel mannelijke hormonen, testosteron, aanmaken. Hierdoor kunnen de blaasjes niet goed genoeg groeien en komt er geen eitje vrij. De vrouw slaat een eisprong over, waardoor ook de menstruatie uitblijft. Sommige vrouwen hebben hierdoor helemaal geen menstruatie, andere slaan regelmatig een cyclus over. Op het moment dat je wel een eisprong hebt, kun je wel zwanger raken. De maanden zonder eisprong en menstruatie ben je niet vruchtbaar.

PCOS is dus een verstoring in de hormoonhuishouding van de vrouw. Naast het ontbreken van de eisprong en menstruatie kan een vrouw ook last hebben van puistjes en veel haar op het lichaam. Met name de extra haargroei wordt ook veroorzaakt door een teveel aan mannelijke hormonen. 

Oorzaak van PCOS

De oorzaak van de disbalans in hormonen is terug te vinden in een verstoord metabolisme, ook wel stofwisseling genoemd. Dit houdt in dat het proces rondom de energiebalans niet optimaal werkt. 

Energiebalans en stofwisseling

Energie in de vorm van suikers komt de cellen binnen via de mitochondria. Hier worden suikers omgezet in ATP, de brandstof voor de cel. Loopt dit proces soepel, dan functioneren je cellen ook goed. Toch kan er ook van alles mis gaan. Zo kan de toevoer van suiker niet optimaal verlopen of werken de mitochondria niet optimaal. 

De suiker toevoer is afhankelijk van hormonen, met name insuline. Een te veel of tekort aan insuline zorgt dat de bloedsuikerspiegel niet optimaal is (diabetes type 2 of een voorstadium hiervan). Insuline heeft ook invloed op de hoeveelheid vrouwelijke en mannelijke hormonen. Is de insulinespiegel verstoord, dan is er ook een verstoring in andere hormonen welke nodig zijn voor de eisprong. (zie ook de afbeelding)

Mitochondria werken optimaal als ze gezond zijn. Laaggradige ontstekingen en receptoren die minder gevoelig voor insuline worden en vetopslag in je cellen, zorgen dat mitochondria minder goed hun werk kunnen doen. Je lichaamscellen hebben minder energie en functioneren minder goed. 

Meer over laaggradige ontstekingen lees je hier: Omega 3 - Gezonde vetten in balans

Doktersadvies bij PCOS

Het eerste advies dat vrouwen met PCOS van artsen krijgen is dat ze moeten afvallen. De redenering hierachter is dat een lager gewicht het risico op een verstoord metabolisme (stofwisseling) verkleind. Overgewicht vergroot immers de kans op diabetes type 2, een stofwisselingsziekte waarbij de receptoren van je cellen minder gevoelig worden voor insuline en je cellen een tekort aan energie hebben. Ook zonder daadwerkelijk diabetes te hebben, kan je insulinespiegel al verstoord zijn en je hormoonhuishouding beïnvloedt. Afvallen helpt om je energiebalans en hormoonbalans te optimaliseren. Afvallen zorgt ervoor dat veel vrouwen weer een gezonde cyclus krijgen en dus weer vruchtbaar zijn. 

Mocht je niet te zwaar zijn of mocht afvallen niet voldoende helpen, dan krijg je medicatie voorgeschreven. In eerste instantie gaat het hierbij om pillen met kunstmatige hormonen, ook kan het zijn dat je hormoonprikken krijgt. 8 van de 10 vrouwen krijgt door deze medicatie weer een eisprong. 4 van deze vrouwen is binnen 6 maanden zwanger. Soms duurt het langer, 20% krijgt helemaal geen eisprong. 

PCOS en je gezondheid

PCOS is een teken dat je lichaam niet in optimale gezondheid verkeert. Misschien ben je wat aan de zware kant, maar dit hoeft helemaal niet. Medicatie helpt je misschien om zwanger te worden. Het helpt niet om je lichaam gezonder te maken. Tijdens je zwangerschap heb je ook meer kans op complicaties. Zwangerschapsdiabetes, een hoge bloeddruk en vroeggeboorte komen vaker voor. Een zwangerschap met PCOS heeft hiermee ook invloed op de gezondheid van je kindje. 

Hoewel medicatie helpt bij het zwanger worden, lost dit niet de oorzaak van PCOS op. Hiermee blijf je dus wel een verhoogd risico op onder andere hart- en vaatziekten, baarmoederhalskanker en diabetes type 2 houden. Tijdens je zwangerschap doe je hier niet zoveel aan, gezond eten, voldoende bewegen en ontspannen helpen je wel om je hormonen onder controle te houden. Voor of na je zwangerschap is het goed om wel actief met je gezondheid aan de slag te gaan.

PCOS: hormonen weer in balans

Om je hormonen weer echt in balans te krijgen is het noodzakelijk om je mitochondria, de energie motoren van je cellen, weer optimaal te laten functioneren. Een stabiele en lage bloedsuikerspiegel helpt je hierbij. De ideale manier om dit voor elkaar te krijgen is vasten. Door te vasten leer je je lichaam om niet alleen suikers te gebruiken om energie uit te halen, maar ook vetten. Overschakelen tussen deze verschillende energiesystemen houdt je mitochondria scherp en je bloedsuiker laag. Het stimuleert een gezonde energiebalans. 

Let op: Vasten tijdens je zwangerschap of de periode dat je borstvoeding geeft is niet aan te raden. Ontgifting of detoxing is onderdeel van vasten. Dit wil je voorkomen tijdens je zwangerschap of borstvoedingsperiode, zodat deze stoffen niet bij je kindje komen. 

Vasten - hoe pak je dit aan?

Velen van ons zijn gewend de hele dag door te eten. Vanaf het moment dat we opstaan totdat we naar bed gaan. Hierdoor blijf je de hele dag energie halen uit het suikersysteem. In je bloed is immers de hele dag voldoende suiker aanwezig. Insuline helpt om de suikers naar je cellen te krijgen. Hierdoor blijft je insulinespiegel hoog en raken de receptoren van je cellen steeds minder gevoelig. Door een langere periode te vasten, leer je je lichaam over te schakelen op het vetverbrandingssysteem. Je bloedsuiker wordt laag doordat je niet eet en je lichaam heeft een andere energiebron nodig. Dit gebeurt na een periode van ongeveer 12 uur. Om optimaal gebruik te maken van beide energiesystemen, moet je dus een periode van meer dan 12 uur niet eten. Dit klinkt heel lang. Toch valt het best mee als je bedenkt dat we 8 uur slapen. Eet je de laatste 3 uur voor het slapengaan niet en stel je je ontbijt een uurtje uit, dan zit je al snel aan de 12 uur. 

Wil je meer weten over vasten en het in balans brengen van je hormonen? Lees dan hier verder: Vasten voor vrouwen