De hormoonbalans van vrouwen is constant in beweging. De puberteit, de menstruatiecyclus, rondom de zwangerschap en de periode van de overgang, veranderingen horen erbij. Dit maakt het echter niet vanzelfsprekend dat de veranderingen soepel verlopen. Hormonale klachten komen bij vrouwen heel vaak voor, zeker 80% van de vrouwen krijgt hier in meer of mindere mate mee te maken. Hormoon therapie wordt steeds vaker ingezet om klachten te verminderen. En dit werkt zeker! Nuttig dus, maar is het ook noodzakelijk? Of zijn er andere manieren om klachten te verminderen?

Wat is hormoon therapie?

Hormoon therapie wordt vaak ingezet als de hormonen niet in balans zijn. Een disbalans in de hormonen kan ernstige klachten veroorzaken, fysiek en mentaal. Extra oestrogeen via een crème of pleister, progesteron met een pilletje of het slikken van de anticonceptiepil, zijn bekende voorbeelden. Het geeft je lichaam net even wat extra’s, omdat het zelf te weinig aanmaakt. Vrouwen met extreme klachten worden hierdoor vaak binnen enkele weken geholpen. Mentale en fysieke klachten verdwijnen of verminderen. Medicatie kan alleen voorgeschreven worden door een arts. 

Ook de schildklier hormonen kunnen uit balans zijn. Lees hier meer over: Schildklier problemen

De nadelen van hormoon therapie

Hormoon therapie is een snelle en eenvoudige manier om je hormonen weer meer in balans te brengen. Soms is het wel even uittesten wat de juiste dosering is, maar daarna merk je al snel effect. Met hormoon therapie pak je echter niet de oorzaak van het probleem aan. De oorzaak ligt nog een laag dieper. Zijn je hormonen uit balans, dan is dit een teken dat je mitochondriën niet voldoende functioneren. De mitochondria zijn de regelaars in je lichaamscellen en sturen de aanmaak van hormonen aan. Hormoon therapie maakt de mitochondria niet gezonder, maar maakt ze juist lui. Doordat de hormonen van buitenaf binnenkomen, is er minder noodzaak om aan het werk te gaan. Het gevolg kan zijn, dat je mitochondria uiteindelijk zelf geen hormonen meer aanmaken. Stop je met hormoon therapie, dan is de disbalans direct weer terug in alle hevigheid. 

Neem als voorbeeld het gebruik van de anticonceptiepil. Veel vrouwen slikken de pil voor jaren. Heel fijn, want zo bepaal je zelf of je vruchtbaar bent of niet en onderdruk je hormonale klachten tijdens je cyclus. Dit geeft je de vrijheid om te studeren en een carrière op te bouwen. Alleen ervaren veel vrouwen ook vruchtbaarheidsproblemen, zodra ze stoppen met de pil. De mitochondriën zijn niet meer gewend om zelf hormonen aan te maken. Tijdens de periode dat de pil werd geslikt was dit immers niet nodig. Naast vruchtbaarheidsklachten kunnen ook andere hormonale klachten naar boven komen, die door de pil werden onderdrukt. Een teken dat de mitochondriën niet zo gezond zijn, als je had gedacht. Lees hier meer: De controverse van de anticonceptie pil

Gezonde mitochondria

De basis van een gezonde hormonale balans zijn gezonde mitochondria. Mitochondria staan bekend als de energiecentrales van je cellen. Ze halen glucose in de cel, de bron van energie voor je lichaamscel. Energie die hard nodig is voor alle processen die in de cel plaatsvinden, ook de aanmaak van hormonen. Daarnaast blijkt uit steeds meer onderzoeken, dat de mitochondria ook alle andere processen in de cellen aansturen. Dus ze zorgen voor energie en regelen alle processen. Dit maakt de gezondheid van je mitochondria erg belangrijk. Met name de bloedsuikerspiegel en insuline spiegel hebben een groot effect op de gezondheid van je mitochondria, samen met alle chemicaliën en afvalstoffen die je lichaam binnen komen. Door middel van je leefstijl heb jij dus een enorm grote invloed op je hormoonbalans. 

Zijn je hormonen heel erg uit balans, dan kan hormoon therapie ondersteunend zijn om de ergste klachten weg te nemen. Zo krijg jij de energie en motivatie om ook met je leefstijl aan de slag te gaan. Want als jij zo moe bent dat je nauwelijks uit je bed kunt komen of midden in een burn-out zit, is het wel heel lastig om gemotiveerd met je leefstijl aan de slag te gaan. 

Maak je mitochondria gezond

Gezonde mitochondria zijn de basis voor een gezonde hormoonbalans, ook in de puberteit, rondom de zwangerschap en in de overgang. In deze periodes zijn de wisselingen in hormonen soms heel extreem. Het kan niet anders dan dat je dit merkt. Dat is heel normaal en ook gezond. Het is echter niet gezond als deze klachten een grote invloed hebben op je dagelijks leven. Extreme moodswings, buikpijnen of heftige bloedingen zijn echt niet normaal. Het is een teken dat je lichaam, met name je mitochondriën, niet gezond is. Je hormonen zijn uit balans. 

Leefstijltips gezonde mitochondria

Gelukkig kun jij de balans eigenhandig weer terugbrengen. Al na 4 weken merk je vaak de eerste verschillen. Na 3 maanden voel jij je stukken beter. 

1. Zorg voor een stabiel lage bloedsuiker. Zo hebben je mitochondria voldoende energie, maar worden ze niet overspoeld met glucose wat voor beschadigingen zorgt. Daarnaast blijft insuline laag, wat direct een positief effect heeft op de hormoonbalans tussen oestrogeen en progesteron. Een lage bloedsuiker bereik je door toegevoegde suiker te mijden. 

2. Houd je stresslevel laag. Stress zorgt direct voor de aanmaak van cortisol, het stresshormoon. Cortisol zorgt dat er glucose vrijkomt en verhoogt daarmee je bloedsuikerspiegel en je insuline level. Een korte periode van stress is niet zo erg, het maakt je scherp en alert door de extra suikers die vrijkomen. Een lange periode zorgt juist voor beschadigingen aan je mitochondria, doordat er lange tijd te veel suikers beschikbaar zijn. 

3. Slaap voldoende, 8-9 uur per nacht, zodat je lichaam (en mitochondria) de tijd krijgt om te herstellen. 

4. Zorg dat je kunstmatige voedingsstoffen, kleur- geur- en smaakstoffen, beperkt en zo min mogelijk chemicaliën binnen krijgt. Chemicaliën zitten in tabaksproducten, medicatie en drugs, maar ook in veel verzorgingsproducten en plastic verpakkingen. Deze stoffen zijn moeilijk te verwerken door je lichaam en gaan vaak rondzwerven. In hun zwerftocht door je lichaam maken ze mitochondriën kapot of blokkeren ze de werking van je lichaamscellen door de plek van je hormonen in te nemen op de receptoren. 

5. Eet voor een langere periode niet: vasten. Je bloedsuiker blijft stabieler en je mitochondria krijgen de kans om te herstellen. Voor vasten zijn verschillende protocollen. 12 uur vasten en 12 uur eten is voor iedereen haalbaar en gezond. Wil je langer vasten, start hier dan mee onder begeleiding. 

6. Beweeg voldoende. Met name bewegen in inspanningszone 2, helpt je om nieuwe gezonde mitochondriën aan te maken. Wandelen en fietsen zijn hier ideale activiteiten voor. Zorg dat je het gevoel hebt lekker bezig te zijn, maar nog wel te kunnen praten zonder buiten adem te raken. 

7. Doe krachttraining, het opbouwen van spiermassa zorgt dat je meer energie verbruikt en je houdt daarmee je bloedsuiker lager. 

8. Verwerk trauma’s. Een trauma, ook van lang geleden en soms zelfs uit een vorige generatie, heeft invloed op jouw stresslevel. Trauma’s zorgen ervoor dat je lichaam minder goed met stress om kan gaan, waardoor je cortisolwaarden altijd hoger zijn. Dit zorgt voor een hogere bloedsuikerspiegel en daarmee meer schade aan je mitochondria. Blijf dus niet met een trauma rondlopen, als je merkt dat je moeilijk met stress om kunt gaan. Mindfulness en meditatie kan hierbij helpen, professionele hulp bij traumaverwerking is nog beter. 

Hormoon therapie is dus zeker nuttig, maar een noodzaak? Voor sommige vrouwen zeker wel. Toch wordt hormoon therapie nog vaak te makkelijk voorgeschreven, zonder eerst naar de leefstijl te kijken. Ook gebeurd het nog vaak andersom. Veel vrouwen krijgen geen hormoon therapie, alleen leefstijl adviezen. De kwaliteit van deze adviezen is vaak niet afdoende voor de vrouw om ook echt de klachten te verminderen. Een gespecialiseerd leefstijl coach kan hier wel bij helpen.